Paardensport: Juryoog welkom hulpmiddel

Het minste of geringste detail in de bewegingen van ruiters en paarden zullen (aspirant)-juryleden in de dressuur straks niet meer hoeven te ontgaan. In het voortdurende streven naar het aanbieden van nieuwe mogelijkheden en door het gebruik maken van de nieuwste technieken komt binnenkort het zogenaamde ,jury-oog’ aan bod.

In samenwerking met de Infostrada Sports Group en Paardensport TV werden vorig jaar zomer de eerste proeven opgenomen, het waren er 33 in totaal. Willem Luiten, manager wedstrijdsport van de KNHS, zegt over de aldus ontstane dvd’s: ,,Deze zijn uitermate geschikt voor een trainingsomgeving voor juryleden. De proeven zijn beoordeeld door twee internationale juryleden: Wim Ernes (5*Judge) en Jan Peeters (Retired Judge, member of the supervisor panel). Op advies van de FEI zijn de proeven hier apart voor gereden en opgenomen zodat wij geen beoordeling geven aan reeds op een wedstrijd beoordeelde proeven.’’

Dank zij gemaakte video-opnamen kunnen de verrichtingen in de ring dan in alle rust worden bekeken, teruggespoeld, vertraagd of versneld, van commentaar voorzien, de mogelijkheden zijn legio. ,,De trainingsomgeving stelt juryleden straks in staat ook thuis te trainen’’, zegt Luiten. Het is een belangrijke innovatieve stap in de zoektocht naar meer kwaliteit waarmee gemaakte fouten haarscherp aan het licht worden gebracht om vervolgens te kunnen worden verbeterd.

Om de kwaliteit van het jureren te vergroten wil de KNHS dat juryleden in de dressuur hun ,juryoog’ veel trainen. Dit kan onder meer door juryleden zelf veel te laten jureren (licentiestructuur). Maar ook door hen te stimuleren de beoordeling na afloop te bespreken met de collega juryleden. In de breedtesport is het bespreken van de beoordeling (een stukje reflectie op het eigen functioneren) echter zelden mogelijk. De oorzaak ligt hier in het feit dat juryleden bij B t/m ZZL rubrieken vaak alleen aan de ring zitten.

Willem Luiten is blij met de nieuwste ontwikkelingen. ,,Het primaire doel is om de kwaliteit van het jureren te verhogen’’, zegt hij. ,,Het initiatief tot het creëren van een trainingsomgeving voor juryleden komt voort uit het Masterplan Officials (2008-2011) waar Wim Ernes projectleider van was.’’

Het jurylid uit het Limburgse Schimmert, ook als zodanig actief tijdens de Olympische Spelen in Londen, juicht de nieuwe middelen van harte toe. ,,Ondersteuning van juryleden is een heel goede zaak’’, aldus Ernes. ,,Waar letten juryleden op een hoger niveau op? Hoe wordt een proef beoordeeld, waar liggen de zwaartepunten in de waarneming? Die vragen kunnen voor de nieuwe juryleden gemakkelijker worden beantwoord. Het is goed om dit project zo breed mogelijk neer te zetten, om een ruime spin-off te krijgen.’’

Jan Peeters was ook betrokken bij de voorbereidingen, hij sprak onder meer de commentaren in. ,,Niet alleen voor juryleden, ook voor ruiters en trainers is dit reuze interessant. Trainers roepen nog wel eens dat juryleden zoveel van elkaar verschillen, maar dat is bij trainers heus niet anders, hoor. Op deze manier ontstaat er meer pluriformiteit. Ruiters kunnen een proef van een ander terugzien en terughoren en daarmee bepalen hoe de proef zelf wordt gereden.’’

Aan goede juryleden is immer behoefte, zo weet Peeters. ,,Je moet in de opleidingen op tijd kunnen zien wie goed is en wie niet. Op tijd selecteren, op tijd de mensen op het goede spoor zetten. Hoe moet je een proef observeren, waar liggen de zwaartepunten.’’ Ieder hulpmiddel is daarbij welkom. ,,Ik merk veel enthousiaste reacties. Het zien van de dvd en het luisteren naar de deskundige commentaren maakt het voor iedereen veel transparanter, bovendien is het gemakkelijker te begrijpen dan wanneer je geheel op het protocol moet afgaan.’’

De voorbereidingen van het e-learning project zijn in een afrondende fase. ,,In de klassieke opleiding moesten de instructeurs voor hun cursussen twintig avonden per jaar naar een manege, waar dan les werd gegeven. Met de nieuwe vorm kunnen voorbeelden van de leerstof op een dvd worden gezet en door de cursisten in alle rust thuis of waar dan ook verder worden bestudeerd.’’

Om combinaties met elkaar te kunnen vergelijken, heeft de KNHS ook een nieuwe onderdelen dvd ontwikkeld. Daarin worden meerdere combinaties achter elkaar gemonteerd op een specifiek onderdeel. Deze trainingsomgeving is bedoeld voor juryleden in de dressuur ten behoeve van het trainen van het jury-oog.’’

De vragen voor verbetering kwamen van de juryleden zelf. ,,Zij toonden aan dat er behoefte was aan meer afstemmingsmomenten. Het betreft hier een mogelijkheid voor juryleden en kandidaat juryleden om zich - naast de verplichte bijscholingen - te bekwamen in het beoordelen met zowel het gebruik van cijfers als het toepassen van het juiste vakjargon bij bemerkingen.’’

Er kan desgewenst gesproken tekst aan de dvd-beelden worden toegevoegd. ,,Er wordt gewerkt met een normprotocol waarop per onderdeel het cijfer dan wel cijfers - wanneer bijvoorbeeld zowel het cijfer zes als het cijfer zeven te rechtvaardigen is - en de bemerkingen zijn vermeld.’’

In eerste instantie wordt alleen aan het inzetten ten behoeve van de dressuur gedacht. Maar de mogelijkheden zijn legio. ,,We sluiten niet uit dat hier in de toekomst mendressuurproeven en het voltigeren aan wordt toegevoegd.’’

De FEI is in de plannen gekend. ,,We polsen de wensen van en ontwikkelingen binnen de FEI. Zo hebben zij – evenals onze docenten van de jury-opleidingen – aangegeven naast de hele proeven behoefte te hebben aan onderdelen op beeld.’’

Het lijkt een volledig Nederlands initiatief te zijn. ,,Van de FEI hebben wij niet vernomen dat andere landen hiermee bezig zijn of een dusdanige trainingsomgeving hebben of gebruiken’’, zegt Luiten. Ook Ernes zegt niet te weten dat er over de landsgrenzen soortgelijke projecten bestaan.

Enige restricties zijn er wel. ,,Wij willen niet dat de proeven openbaar op de website komen, maar op een afgesloten gedeelte. Dit voorkomt dat de beoordelingen op fora worden besproken en bekritiseerd door mensen zonder jury-achtergrond. De trainingsomgeving voor juryleden wordt toegevoegd aan de nieuwe website van de KNHS. Officials krijgen via een eigen inlog toegang tot deze trainingsomgeving.’’

De afdeling Opleidingen ziet de trainingsomgeving voor juryleden dressuur graag toegevoegd aan de nieuwe website van de KNHS. Het moet voor de officials mogelijk worden via een eigen inlogcode toegang te krijgen voor deze trainingsomgeving. Het trainingsmateriaal moet kunnen worden aangevuld/gewijzigd door de KNHS (afdeling Opleidingen).

Maar hoe bepaalt de jury bij een dressuurwedstrijd nu eigenlijk hoe 'goed' paard en ruiter het doen? Dr. Inga Wolframm (hoofddocente Equine, Leisure and Sports) heeft met twee van haar studenten en in samenwerking met de FEI onderzoek gedaan naar de manier waarop juryleden een proef beoordelen.

De zeventien juryleden die meededen aan het onderzoek, hadden allemaal minimaal twintig jaar ervaring (op verschillende niveau’s), en waren zelf ook deelnemers van dressuurwedstrijden geweest. Zij keken naar de Grand Prix van 2009 en 2003.

,,Met dit onderzoek zouden we vervolgstappen kunnen doen in de vorm van jury-richtlijnen’’, aldus Inga Wolframm. ,,Waar moet een jury extra goed op letten bij een bepaald onderdeel van de küu? Daar kun je ook weer een puntensysteem aan vastkoppelen, en dus ook een training voor juryleden.’’

Het juryoog is een volgende stap in het aanbod voor opleidingen en bijscholingen voor dressuurjuryleden, zoals de KNHS die aanbiedt. Voor de breedtesport werden dit jaar al drie bijeenkomsten georganiseerd, in oktober 2012 volgt een vierde mogelijkheid. Die bijscholingen staan onder leiding van (inter)nationale officials en het thema van de bijeenkomsten is ,het motiveren van de beoordeling’.

Deze bijscholingen zijn praktijkgericht waarbij een aantal combinaties in de rijbaan op onderdelen wordt beoordeeld. Per combinatie worden collega-juryleden uitgenodigd om in de rijbaan te komen en gezamenlijk een aantal onderdelen , voorzien van de motivatie, te beoordelen. De groep maakt deze beoordeling en de motivatie vervolgens kenbaar aan de collega-juryleden. De docent kan deze beoordelingen aanvullen met zijn/haar bevindingen en kan de collega-juryleden in staat stellen hier op te reageren, vragen te stellen. De nieuwe methode van het juryoog zal ertoe bijdragen dat de kwaliteit nog verder wordt verbeterd.