Emese Hunyady, Oostenrijkse oud-schaatsster

Gepubliceerd in: ANP

Emese Hunyady, van Czardasfürstin tot Eisgräfin

Salt Lake City - Ze is Oostenrijkse, maar voelt zich Hongaarse. Haar trainer komt uit Polen, haar vriend uit Finland, haar slapie uit Italië. Emese Hunyady is het schaatsend symbool van vervagende grenzen. Europees aanzien verwierf ze in Heerenveen en Hamar. In Wenen, haar woonplaats, is ze even onbekend als onbemind.

Hunyady verkoos in 1985 om Hongarije, toen nog socialistisch, in te ruilen voor Oostenrijk, toen nog gastvrij. ,,Later werd dat minder, te vele vluchtelingen.'' Ze had haar eigen methode het land binnen te komen: ze trouwde met Thomas Nemeth, Oostenrijker uit Hongaarse ouders. Van liefde was geen sprake, de vriendschap bestaat nog steeds, het huwelijk werd ontbonden. ,,Misschien zal ik tot m'n dood in Oostenrijk blijven wonen, maar ik zal me er nooit echt thuis voelen.''

Thuis is Dabas, een dorpje op de poesta, haar kameraden wonen in Budapest. ,,Mooie stad, helaas kom ik er te zelden.'' De grens is nu open, maar de tijd ontbreekt. Dus komt moeder naar dochter, met een koffer vol kruiswoordraadsels. ,,Lekker om te ontspannen voor het slapen.''

Met vriend Timo Järvinen, de Finse schaatser, bewoont ze sinds drie maanden een flat in Baden, een voorstadje van Wenen. ,,Rustiger dan in de grote stad.'' De woning, 55 vierkante meter ruim, is nog kaal. Bed, stoel, tafel. ,,Niet eens een keuken.''

Hunyady en Järvinen schaatsen in Berlijn, Hamar, Salt Lake City. Een zigeunerbestaan, als ,,Die Czardasfürstin'' van Emmerich Kalman. Leuk, maar vermoeiend. ,,Baden is een kuuroord, met een groot sanatorium. Kan ik straks lekker mijn oude zere spieren laten behandelen.''

Jaren later streed ze tegen de suprematie van Gunda Niemann. De karakters van de twee toppers verschillen als dag en nacht. ,,Ik kom uit Hongarije, ben temperamentvol. Zij komt uit de DDR, is voorgeprogrammeerd.''

Niemann wuift, na haar zoveelste overwinning, vriendelijk naar het publiek. Hunyady feest. In Thialf maakte ze pirouettes, niet eenvoudig op noren. Niemann heet Guld Gundi of met een knipoog naar haar techniek, Rambo. Hunyady is de Eisgräfin. Sierlijk, adellijk zelfs, van generaties terug.

,,De y aan het eind van mijn achternaam zegt iets over mijn komaf.'' Grootmoeder werd 98, overleed op 2 januari in Florida. Grootvader was hereboer. ,,Tot de staat in 1956 al zijn land afpikte.''

Nu kan de familie obligaties kopen om de eigen grond weer eigen te maken. ,,Mijn broer doet dat, maar hij is een beginneling en dat is levensgevaarlijk. Mafia, Russische militairen die gedeserteerd en in Hongarije gebleven zijn, melken nu iedereen uit.''

Dan is het leven in Oostenrijk toch beter. ,,De mensen zijn vriendelijk, maar erg gereserveerd. Ik voel me vaak eenzaam. In Budapest gingen we na de trainingen met z'n allen stappen.'' Die gezelligheid mist ze, dagelijks. ,,Ik moet kunnen lachen, anders word ik snel chagrijnig.''